TSU-ն այն կօգտագործի տեխնոլոգիա մշակելու համար՝ որոշելու, թե ինչ է պակասում բույսերին մեծ ջերմոցներում և բաց գետնին աճելու համար, գիտնականներն արդեն հետազոտություններ են անցկացնում ելակի հետ:
Տյումենի գիտնականները ստեղծել են խելացի քաղաքային ֆերմա, որտեղ լաբորատորիան մշակում է տեխնոլոգիա՝ պարզելու, թե ինչ է պակասում բույսերին մեծ ջերմոցներում և բաց գետնին աճեցնելու համար։ Գիտնականներն արդեն սկսել են լաբորատորիայում աշխատել ելակի հետ, երեքշաբթի լրագրողներին հայտնեցին ԹՊՀ ռազմավարական հաղորդակցության վարչությունից։
«Քաղաքային ֆերմա» այսպես է կոչվում TSU-ի X—BIO ինստիտուտի լաբորատորիան, որն իրականացնում է Արևմտյան Սիբիրյան միջտարածաշրջանային REC «Բույսերի կենսաբանական պաշտպանության խելացի համակարգ մոդուլային ագրոբիոտեխնիկական համալիրներում» նախագիծը։ Քաղաքային ֆերմայի խնդիրն է ձեռք բերել տեխնոլոգիա, որն օգտակար կլինի մեծ ջերմոցներում և բաց գետնին։ Խելացի ֆերմա ստեղծելու փորձը բաղկացած է նրանից, որ նեյրոնային ցանցից միացված ռոբոտը շարժվում է բույսերի շարքերի երկայնքով, լուսանկարում է յուրաքանչյուրը և որոշում, թե ինչ է պակասում յուրաքանչյուր բույսին»,- ասվում է զեկույցում։
Ֆերմայի մասնագետների խոսքով, ներկայումս բույսերի համար իդեալական դիզայնի պրոֆիլ չկա։ Ֆերմերն ու գյուղատնտեսն ունեն իրենց բնութագիրը՝ մոտավոր։ «Եվ մենք կստեղծենք մեր սեփական պրոֆիլը յուրաքանչյուր սորտի համար, իդեալական այս սորտի համար: Մենք կստեղծենք ռոբոտ, որը վաղ փուլում կճանաչի հիվանդությունը և ազդանշան կտա։ Այսօր հաճախ է պատահում, որ բույսերի հիվանդությունները ժամանակին չեն հայտնաբերվում, և ջերմոցատերերը մեծ վնասներ են կրում»,- ասվում է զեկույցում։
Բույսը կարող է ունենալ հետքի տարրերի պակաս՝ մագնեզիում, ազոտ կամ ինչ-որ հիվանդություն: Գիտնականները նաև փորձնականորեն որոշում են, թե ինչպես է բույսն իրեն պահում ազոտի պակասի և ավելցուկի դեպքում: Այնուհետև տվյալների բազան հավաքվում և վերբեռնվում է սերվեր: Հատուկ սենսորները գրանցում են խոնավության և ջերմաստիճանի պարամետրերը:
Գիտնականներն արդեն սկսել են աշխատել ելակի հետ։ Շուտով մոտակայքում կհայտնվի ուղղահայաց ֆերմա, որտեղ կհետազոտվեն լոլիկը, վարունգը և գաճաճ ազնվամորիները։ Արդյունաբերական ագրոբիոկոմպլեքսներում բույսերը տառապում են բակտերիալ և վիրուսային հիվանդություններից, վնասատուներից և սննդանյութերի պակասից։ Ուստի ապագայում գիտնականները պատրաստվում են ուսումնասիրել վնասատուներին ու էնտոմոֆագներին, որոնք կուլ են տալիս նրանց։ «Ավտոմատացված մշակաբույսերի աճեցման համալիրները հետազոտության և զարգացման հեռանկարային ոլորտ են, բացի այդ, այն այսօր արդիական է սննդի տեխնոլոգիաների ներմուծման փոխարինման շրջանակներում», - ասաց ԹՊՀ ռեկտոր Իվան Ռոմանչուկը:
Արևմտյան Սիբիրյան REC-ը բացվել է 2019 թվականին՝ որպես երկրում առաջիններից մեկը, այն գործում է Տյումենի շրջանի, Խանտի-Մանսիյսկի և Յամալո-Նենեցյան ինքնավար օկրուգների տարածքում։ Կենտրոնի առաջնահերթ ոլորտներն էին «Մարդկանց, կենդանիների և բույսերի կենսաբանական անվտանգությունը», «Արկտիկայի կենսաբանական և բնապահպանական անվտանգությունը. նոր ստանդարտներ և կենսաապահովման տեխնոլոգիաներ», «Նավթի և գազի արդյունաբերություն. թվային փոխակերպում մրցունակ տեխնոլոգիաների զարգացման համար և բարձր տեխնոլոգիական արտադրանքի արտադրություն»։ Արևմտյան Սիբիրյան միջտարածաշրջանային REC-ի կառուցվածքը ներառում է տասը համալսարան, 14 գիտական կազմակերպություն և կենտրոն, տնտեսության իրական հատվածի յոթ կազմակերպություն:
Աղբյուր. https://nauka.tass.ru/