#ՄԱԿՓորձագետ #կանաչագյուղատնտեսություն #խելացիգյուղատնտեսություն #մշակաբույսերի պաշտպանություն #կայունգյուղատնտեսություն #տեխնոլոգիագյուղատնտեսություն
ՊԳԿ-ի «Խելացի գյուղատնտեսություն ապագա սերունդների համար» ծրագրի շրջանակում ՄԱԿ-ի ագրոքիմիական օգտագործման փորձագետը ջերմոցային գյուղատնտեսության ուսուցում անցկացրեց Ֆերգանայում: Դասընթացը կենտրոնացած էր ջերմոցային մշակության մեջ վնասատուների և հիվանդությունների համապարփակ կառավարման վրա՝ շեշտը դնելով կայուն պրակտիկայի և առաջադեմ տեխնիկայի կիրառման վրա: Այս հոդվածը ուսումնասիրում է վերապատրաստման ընթացքում կիսված հիմնական պատկերացումները և դրանց հնարավոր հետևանքները գյուղատնտեսության զարգացման համար:
Վերջերս Ֆերգանայում անցկացված վերապատրաստման դասընթացին մոտ 50 մասնակիցներ մասնակցեցին ջերմոցային գյուղատնտեսության տեխնիկայի վերաբերյալ կրթական ծրագրին, որը գլխավորում էր ՄԱԿ-ի հայտնի փորձագետը: Դասընթացը կազմակերպվել է ՊԳԿ-ի «Խելացի գյուղատնտեսություն ապագա սերունդների համար» ծրագրի շրջանակներում, որի նպատակն է խթանել կայուն գյուղատնտեսական պրակտիկան և մշակաբույսերի պաշտպանության նորարարական մոտեցումները:
Փորձագետը կիսվել է վնասատուների դեմ պայքարի վերաբերյալ պատկերացումներով՝ հիմնված ժամանակակից միջազգային փորձի վրա: Ընդգծելով բույսերի, միջատների, միկրոօրգանիզմների և սննդանյութերի զարգացման ցիկլերը, հավասարակշռությունը և ներդաշնակությունը հաշվի առնելու կարևորությունը՝ նա ընդգծեց պաշտպանական մոտեցման անհրաժեշտությունը, որը պաշտպանում է բերքը՝ պահպանելով էկոհամակարգը:
Ներկայումս շատ կարևոր է մշակել բույսեր, որոնք դիմացկուն են հիվանդությունների և վնասատուների նկատմամբ՝ միաժամանակ թույլ տալով, որ շրջակա միջավայրը վերածնվի բնական ճանապարհով՝ առանց մարդու չափազանց մեծ միջամտության: Փորձագետն ընդգծել է սինթետիկ պարարտանյութերի և թունաքիմիկատների նկատմամբ կախվածությունը նվազեցնելու անհրաժեշտությունը՝ միաժամանակ բարձրացնելով արտադրողականությունը։ Այս մոտեցումը երաշխավորում է, որ սպառողները կարող են օգտվել առողջ սննդից՝ միաժամանակ նվազագույնի հասցնելով քիմիական նյութերի օգտագործումը:
Այս նպատակներին հասնելու համար փորձագետն առաջարկել է ընդունել ջերմոցային տնտեսության համար ծածկող նոր նյութեր, ինչպիսիք են պոլիէթիլենային թաղանթները՝ հատուկ հավելումներով 180-200 մկմ հաստությամբ: Այս հավելումները կարող են կլանել ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը, բարձրացնել թաղանթի դիմացկունությունը և կանխել ջրի կաթիլների առաջացումը ջերմոցի ներքին մակերեսին:
Սառեցման նպատակով փորձագետն առաջարկել է կավե ցողման ներկայիս պրակտիկայի փոխարեն օգտագործել ստվերային ցանցեր։ Բացի այդ, թակարդների և մոծակների ցանցերի ներդրումը կարող է բարելավել օդի շրջանառությունը ջերմոցում:
Ավելին, ՄԱԿ-ի փորձագետը ուզբեկ ֆերմերներին խորհուրդ է տվել իրենց ջերմոցային տնտեսություններում հատակի ախտահանման ծածկույթներ տեղադրել: Նա նաև ընդգծեց շրջակայքը մոլախոտերից մաքրելու և բակտերիալ աղտոտվածության դեմ արդյունավետ պայքարելու համար երկդռների համակարգերի ներդրման կարևորությունը:
Փորձագետը խրախուսեց թվային տեխնոլոգիաների ինտեգրումը ջերմոցային տնտեսության մեջ։ Օրինակ՝ հողի խոնավությունը, արևային ճառագայթման մակարդակը, խոնավությունը և օդի ջերմաստիճանը վերահսկելու համար սենսորների տեղադրումը, համապատասխան ծրագրային ապահովման հետ միասին, հնարավորություն կտա հեռակառավարել միկրոկլիմայական պայմանները և ոռոգման համակարգերը նույնիսկ շարժական սարքերի միջոցով:
Դասընթացը արժեքավոր գիտելիքներ և գործնական ուղեցույց է տվել գյուղատնտեսության ոլորտի մասնագետներին Ֆերգանա շրջանի AKIS Գյուղատնտեսական գիտելիքների և ծառայությունների կենտրոնից: Մասնակցում էին նաև բույսերի կարանտինի և պաշտպանության գործակալության, Ֆերգանայի պետական համալսարանի և բանջարեղենի և սեխի մշակաբույսերի և կարտոֆիլի Անդիջանի հետազոտական փորձարարական կայանի ներկայացուցիչներ:
Դասընթացի ընթացքում ՄԱԿ-ի փորձագետի կողմից կիսված պատկերացումները կարող են հեղափոխել ջերմոցային տնտեսության պրակտիկան Ֆերգանայում և նրա սահմաններից դուրս: Խթանելով վնասատուների կառավարման և մշակաբույսերի պաշտպանության կայուն և էկոլոգիապես մաքուր մոտեցումները՝ ֆերմերները կարող են նվազեցնել իրենց կախվածությունը վնասակար քիմիական նյութերից, պահպանել ռեսուրսները և բարձրացնել իրենց արտադրանքի որակն ու անվտանգությունը: Թվային տեխնոլոգիաների ինտեգրումը հետագայում հնարավորություն է տալիս ֆերմերներին օպտիմալացնել իրենց մշակության գործընթացները և առավելագույնի հասցնել արտադրողականությունը:
Այս առաջադեմ տեխնիկայի և ռազմավարությունների ընդունումը կարևոր քայլ է կայուն գյուղատնտեսության հասնելու, պարենային անվտանգության ապահովման և ավանդական գյուղատնտեսական պրակտիկաների հետ կապված շրջակա միջավայրի վրա ազդեցությունները մեղմելու ուղղությամբ:
Ֆերգանայում ջերմոցային տնտեսության վերաբերյալ ՄԱԿ-ի փորձագետի դասընթացը ընդգծեց կայուն գյուղատնտեսական պրակտիկայի, վնասատուների արդյունավետ կառավարման և թվային տեխնոլոգիաների ինտեգրման կարևորությունը: Ընդունելով այս մոտեցումները՝ ֆերմերները կարող են բարձրացնել արտադրողականությունը, նվազեցնել բնապահպանական ռիսկերը և սպառողներին տրամադրել ավելի առողջ սննդի տարբերակներ: Այս դասընթացից ստացված գիտելիքները կնպաստեն ջերմոցային տնտեսության առաջխաղացմանը և տարածաշրջանում գյուղատնտեսության ոլորտի ընդհանուր զարգացմանը: